شرکت تامین روانکار ایرانیان

این اتفاق درباره صنایع انگشت شماری در کشور، به واقعیت پیوسته که یکی از مهمترین آنها، صنعت روانکاری است. تا پیش از دهه ۴۰ شمسی یا دهه ۶۰ میلادی، صنعتی به نام صنعت روانکاری در ایران وخاورمیانه وجود نداشت. در ایران که خود خواستگاه نفت بود و پالایشگاه آبادان بزرگترین پالایشگاه جهان را در آن روزگار در جنوب کشور در اختیار داشت، تا چند دهه پس از تاسیس پالایشگاه بخش اعظم روانکارهای مورد مصرف، از خارج و بیشتر توسط شرکتهای وابسـته به کنسرسیوم وارد کشور می شد.بعد ها و پس از گذشت یکی دو دهه و با توسعه پالایشگاه آبادان واحد تولید روغن در این پالایشگاه ایجاد و برای اولین بار تولید روانکارها در این بخش به اصطلاح دولتی شروع شد. هرچند از مقدار و تنوع روانکارهای تولیدی در پالایشگاه نفت آبادان، اطلاعی در دست نیست(پژوهشی هم در این زمینه به طور مستند وجود ندارد)، لیکن واردات روانکارهای خارجی به کشور همچنان ادامه داشت، آن هم دست کم در سطحی که نیازهای محدود آن زمان رامرتفع کند.اگرچه در جزئیات نمی توان به طور دقیق وارد شد، اما اندیشه ایجاد پالایشگاهی که منحصرا روانکار تولید کند، کم و بیش در میان دست اندرکاران صنایع ریشه دوانده بود تا اینکه سرانجام قرعه فال به نام مهندس جوان و تحصیل کرده یکی از خاندان مشهور تهرانی زده شد که با استفاده از توان مالی و نفوذ و اعتبار خود مقدمات تاسیس شرکت را فراهم ساختند.اسناد معتبری در چگونگی رایزنی در ایجاد این پالایشگاه در اختیار نیست، ولی می توان گمانه زنی کرد که تا پیش از تاسیس شرکت نفت پارس، مذاکراتی طولانی و بحث انگیز برای ایجاد چنین شرکتی میان بنیانگزار و مسئولان دولتی وقت و شرکت ملی نفت ایران در جریان بوده است. بیشتر هم به این دلیل که در آن سالها، نبض و نظام فعالیتها در صنعت نفت در اختیار خارجیان بود و این باور در اذهان همگان اعم از دولتیان و صنعتگران و حتی پاره ای از روشننفکران وجود داشت<u>،</u> که این قبیل کارها از عهده ما ساخته نیست!در چنین شرایطی سرانجام اول آذر ماه ۱۳۳۷ مطابق با ۲۲ نوامبر ۱۹۵۹ میلادی شرکت نفت پارس به طور رسمی تاسیس شد که پیشینه آنرا در ادامه این گزارش تحقیقی ملاحظه می کنید.در تاریخ دوم دیماه ۱۳۳۷، هنگامی که روزنامه رسمی کشور به شماره ۴۰۳۹ در تهران منتشر شد. در صفحه ۴ آن توجه مخاطبان روزنامه به آگهی تاسیس شرکت نفت پارس که در ستون دوم این صفحه درج شده بود، جلب شد.این آگهی تقریبا ۱۶۴ کلمه ای سرآغاز تاسیس شرکتی بود که همینک در پایان پنجاهمین سال فعالیت به عنوان یک شرکت معتبر و مهم، و صاحب پالایشگاه تولید روانکار خصوصی در ایران و خاورمیان شناخته می شود.